2011 03 27 Tinh thần Nguyễn Đức Quang và “Việt Nam, Quê Hương Ngạo Nghễ”
for everyone
Nguyễn Thị Ngọc Dung :Tinh thần Nguyễn Đức Quang và “Việt Nam, Quê Hương Ngạo Nghễ”
và “Việt Nam, Quê Hương Ngạo Nghễ”
Nhân sinh tự cổ, thuỳ vô tử ?
Lưu thủ đan tâm chiếu hãn thanh
Nguyễn Công Trứ
Nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang đã thực sự ra đi, vĩnh viễn...Đã có biết bao nhiêu bài ca ngơị của những người quen, bạn bè thân thiết, những người từng có dịp tiếp xúc, sinh hoạt hoặc hâm mộ tài năng của ông. Ngay sau khi bệnh viện đã bó tay và ông “chính thức” ra đi, thì hàng ngày có những lời tâm huyết, giãi bày, những bài ca ngợi vô cùng chân thành và cho thấy tất cả tâm huyết dành cho “một người vừa nằm xuống”.
Riêng tôi, không được biết gì nhiều về người nhạc sĩ tài hoa và đặc biệt này, nhưng vô cùng cảm xúc và cảm thấy tiếc, như mọi người, là từ nay không còn được nghe ông đàn ca nữa...Dù chỉ là một người không quen, nhưng được biết về những bài ca của ông, tôi cũng xin được chia xẻ một vài cảm nghĩ để ngậm ngùi nuối tiếc một nhạc sĩ tài hoa, giàu cảm xúc nhưng không uỷ mị, với những bản nhạc đầy khí thế còn sống mãi trong lòng mọi người...
Tôi đặc biệt lưu ý đến nguời nhạc sĩ từng phát động phong trào du ca này vào giữa thập niên 1960. Vào khoảng cuối năm 1967, trong một dịp ông đi trình diễn, rất ngắn ngủi, tại Huế, nhân ra mắt phong trào Du ca . Khi ấy ông vừa đàn vừa hát những bài Du ca bên cạnh Phạm Duy với những bản Tâm Ca, tổ chức tại trường Đaị học Văn Khoa Huế. Lúc ấy ông đứng trên bục, mặc quần áo bà ba đen, người dong dỏng cao và nuớc da ngăm ngăm. Đúng là một con người tráng kiện, về tinh thần lẫn thể chất.
Ông đã trình bày những bài du ca khá đặc biệt và đầy sức sống: Tác giả của những bài ca này cũng không giống như những nghệ sĩ khác. Nguyễn Đức Quang đặc biệt ở dáng điệu quắc thước và rất "ngạo nghễ"- ngạo nghễ một cách tự nhiên - khi trình diễn. Những ca khúc của ông là những bài ca rất có hồn ... Chỉ thế thôi mà chúng tôi nhớ mãi, từ phong thái trình diễn giản dị, kèm theo một vẻ mặt cương nghị, đến những bài ca đầy sức sống, ông đã tạo một khí thế sôi nổi trong lòng sinh viên thời ấy. Chỉ thế thôi, tôi tự biết là đối với nhạc Nguyễn Đức Quang tôi không có "duyên" để được có cơ hội ngâm nga nhiều; nhưng thật sự những bài ca của ông, với nội dung sâu sắc, lời lẽ đầy sắc bén, lại đươc trình bày một cách tự nhiên không màu mè kiểu cách, đã khiến cho người ta nhớ mãi ...Một trong những bản phổ biến một thời cho đến bây giờ và chắc chắn sẽ còn "sống" mãi là bài "Việt Nam, Quê Hương Ngạo Nghễ".Thật vậy, “Việt Nam, Quê Hương Ngạo Nghễ” đã đi sâu vào lòng người bằng tấm lòng yêu nước bừng sôi trong huyết quản của người nhạc sĩ tài hoa. Nguyễn Đức Quang không cần phải xông pha giữa trận tiền, nhưng lời ca hùng mạnh đã nói lên một cách dõng dạc, lòng tự tin và ý chí cương quyết vươn lên trước mọi nghịch cảnh và thử thách. Bài ca như là một lời hiệu triệu có một tác dụng cao đối với giới trẻ. Tinh thần không chùn bước truớc mọi gian nan, với một phong thái ngang tàng, bằng “chỉ một trận cười vang vang”. Nụ cười trên môi, dù có héo hắt vì cảnh lầm than, con người Việt Nam vẫn tiến tới, với “đôi mắt rực sáng” và vẻ “mặt lạnh như đồng cùng nhìn về một xa xăm”- chắc chắn là "nhìn về xa xăm" với tấm lòng yêu nước, và cứu nước-. Từng lời lẽ, từng nhip điệu của bài ca đã tỏa ra một ý chí sắt đá của “lòng hờn sôi”, của sự cương quyết dấn thân, dù “trong cơn đau nhức” hay lúc ở “trên bàn chông”. Dòng máu nóng bừng lên trong huyết quản, cùng với truyền thống bất khuất của cha ông, con người vẫn cứ hiên ngang, ngạo nghễ cười “dưới ánh mặt trời” dù có bị rỉ máu vì vết thương. Thật là oai hùng. Thật là dũng cảm. Một tinh thần như thế xuất phát từ tấm lòng của những con người Việt nam bất khuất, can trường, dù đã quen chịu đựng lâu rồi. Lời ca vang dội cùng với điệu nhạc trầm hùng cho thấy tất cả cái hào khí đấu tranh của tuổi trẻ. Dù hoàn cảnh có hiểm nguy, vẫn đoàn kết, muôn người như một, thì không trở ngại nào làm chùn chân, không nguy hiểm nào làm ngăn chặn được ý chí "quyết tiến ...ta giống dân Lạc Hồng, Liều thân sống tranh đấu giữ gìn non sông" của người Việt Nam. Tấm lòng yêu nước ấy chính đã được tôi luyện trọng cả một chiều dài khói lửa của lịch sử dân tộc, khiến con người càng trở nên can trường, dù có bị xích xiềng, cùm gông cũng vẫn không nhụt chí, vẫn hiên ngang và dũng cảm. Lời khuyên cao quý nhất là vẫn phải “tiếp tục làm người”, mà phải là làm người dân Việt Nam, dũng cảm và ngang tàng thì mới "huy hoàng". Dù có bị gục ngã vẫn phải “ngoi dậy hùng cường đi lên'...
Dư âm của bài "Việt Nam Quê Hương Ngạo Nghễ" còn văng vẳng bên tai tôi, khó phai nhạt. Nếu ở Việt Nam, ở vào thời buổi mà những người thanh niên sôi sục lý tưởng yêu quê hương, mang đầy nhiệt huyết muốn làm một cái gì cho đất nước của mấy chục năm trước thì ngày nay tinh thần ấy vẫn còn đầy ắp. Việt Nam quê hương vẫn còn đó, thử thách vẫn còn nhiều. Những vấn nạn về môi trường, những tệ nạn về xã hội, những suy đồi về đạo đức, cùng với hiểm hoạ xâm lược, những thiên tai, nghèo đói v.v... vẫn thường xuyên xảy ra...Thêm vào đó là cả một nỗi phập phồng khi tiếng nói thẳng thắn không đuợc cất lên, bày tỏ, biểu lộ v.v... thì những bài ca mang đầy khí thế của Nguyễn Đức Quang là một đáp ứng rất thiết thực cho một đất nước đã trải qua lắm nỗi tang thương đang cần một cuộc tái xây dựng, như đất nước Việt Nam. Nhạc của ông cho ta thấy rõ là một con người lý tưởng, yêu quê hương, đất nước. Nhạc sĩ trân trọng những giá trị của văn hoá mình, từ gia đình (Về với Mẹ Cha) đến cộng đồng (sinh hoạt Hướng đạo) và rộng lớn hơn, là tấm lòng đối với dân tộc. Nhạc Nguyễn Đức Quang, có thể nói, mang một sắc thái đặc biệt: lạc quan, vững mạnh, cương quyết, nói chung là rất có khí thế.... đã, đang và sẽ sống mãi trong lòng mọi người, và chẳng “có bao giờ tàn” với thời gian.
Nếu bảo rằng Nghệ Thụật vị Nhân Sinh thì quả thật nhạc của Nguyễn Đức Quang là một ví dụ hùng hồn cho một tinh thần Việt Nam, nói chung và tinh thần Nguyễn Đức Quang, nói riêng.
Nhưng tiếc rằng trời chẳng chịu chiều lòng người, nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang đã ra đi, và đi thật xa, để lại trong lòng bạn bè cũ những ngậm ngùi, tiếc nhớ.
Đến đây, xin mời quý vị đi vào thưởng thức “lời lời châu ngọc” trong „Việt Nam Quê Hương Ngạo Nghễ”, với những lời lẽ hàm chứa một sức sống mãnh liệt, đầy khí phách của nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang, một nghệ sĩ có lý tưởng, tha thiết với đất nước. Người nghệ sĩ ấy, dù thành hay bại, dù được hay thua, vẫn hiên ngang, vẫn “ngạo nghễ” sống, và sống mãi ...
Xin bấm vào link dưới đây để nghe bản nhạc:
1. Đồng ca: http://www.youtube.com/watch?v=xj-u7PbIhkg
Viet Nam Quê Huong Ngao Nghe_Nguyen Duc Quang
2. Nguyễn Đức Quang hát: http://www.youtube.com/watch?v=K9L_05ctYQg-
Nghe như vậy đủ thấy nhạc Nguyễn Đức Quang thật là trầm hùng. Giọng ca của ông thanh thoát và độc đáo. Lời ông cất cao lên có thể ví như "tiếng khoan như gió thoảng ngoài, tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa"(Kiều). Âm điệu dồn dập như gió thét, sóng gào. Nhạc Nguyễn Đức Quang mang một sắc thái riêng, đặc biệt đã đem đến cho tâm hồn người một sức trỗi dậy mãnh liệt. Vì thế, nhạc của ông quả là có một chỗ đứng riêng trong lịch sử âm nhạc Việt Nam.
Dù rằng Nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang đã ra ngườì thiên cổ, nhưng tiếng hát của ông vẫn còn vang vọng đâu đây... như nhắc nhở ta, trước mọi thử thách không nao núng mà vẫn dấn bước trên con đường chông gai trước mặt.
Ngọc Dung- Vancouver, April 2011
Cảm khái, nhân dịp Nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang vừa tạ thế.
Attachment: Con chim đầu đàn của Du Ca Việt Nam.doc
Attachment: small_flashing.gif
